Święta Bożego Narodzenia to najbardziej wyczekiwany czas w roku. Tradycje bożonarodzeniowe na całym świecie są niezwykle różnorodne. Poniżej przedstawiamy kilka z nich. Zobacz, jak wygląda Boże Narodzenie w innych krajach.

Fińskie Joulu


Finlandia jest krajem raczej świeckim, aczkolwiek tradycje świąteczne są tu również obecne. Znany nam Święty Mikołaj (po fińsku Joulupukki) wywodzi się przecież z Finlandii. W Finlandii to Wigilia, a nie samo Boże Narodzenie, jest najważniejszym dniem. Choinka, tradycyjnie ubierana rano 24 grudnia, zwieńczana jest gwiazdą. Jest to pierwsza czynność, którą wykonuje się w dzień Wigilii. Inną fińską tradycją wigilijną jest wizyta na cmentarzu i zapalanie zniczy na grobach dawnych bliskich. Fińskie cmentarze w noc 24 grudnia oświetlone są milionami świec.

Kluczowym elementem świąt Bożego Narodzenia w Finlandii jest jedzenie. Głównym i najbardziej charakterystycznym daniem jest pieczeń wieprzowa. Do niej serwowane są rozmaite ryby, zapiekanki, sałatki, a także ziemniaki. Joulukinkku, czyli kawałek szynki pokryty mieszanką musztardy i bułki tartej jest zdecydowanym faworytem podczas Wigilii. Tradycyjnym deserem świątecznym jest owsianka ryżowa z cukrem, cynamonem i migdałem (Joulupuuro, Riisipuuro). Ten jeden migdał dla jego znalazcy w misce wróży szczęście na przyszły rok. Popularne są pierniki Piparkakkuor Joulupiparit, czy Joulutorttu – tarta z ciasta francuskiego w kształcie gwiazdy i zwykle wypełnionej dżemem z suszonych śliwek. Nie byłoby też fińskiego Bożego Narodzenia bez napoju korzennego spożywanego na ciepło (glögi).

Niezwykle istotnym elementem obchodzenia świąt Bożego Narodzenia w Finlandii jest sauna bożonarodzeniowa (Joulusauna). 80 procent wszystkich Finów kultywuje tę tradycję. „Większość Finów ma tradycję chodzenia do sauny, aby się wykąpać i zrelaksować przed uczestnictwem w wieczornych uroczystościach. Ogrzewanie sauny w Boże Narodzenie to starożytny zwyczaj w Finlandii. Wśród mieszkańców wsi wierzono, że duchy zmarłych przodków przychodzą po zachodzie słońca kąpać się w saunie. Sauna uznawana była za święte miejsce, w którym dokonywało się wiele ważnych aktów życia – od porodu po umieranie i leczenie chorób oraz leczenie. Również dzisiaj sauna w Finlandii jest symbolem czystości.”

Francuskie Joyeux Noël


Francuski odpowiednik polskiego Wesołych Świąt ” to Joyeux Noël. Wielu Francuzów postrzega czas Bożego Narodzenia niekoniecznie jako święto religijne. Dla sporej części społeczeństwa francuskiego to przede wszystkim czas spędzany z rodziną. Niezwykle popularne, w szczególności wśród dzieci, są kalendarze adwentowe z 24 małymi okienkami.

Okres przed- i świąteczny we Francji to mnogość świątecznych iluminacji, girland, światełek. Stawia się tu jednak nie na ilość, ale na jakość ozdób świątecznych. Jeden z największych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie odbywa się w Strasburgu. Gospodarzem corocznego jarmarku bożonarodzeniowego w Strasburgu od 1570 roku jest Strasburski Plac Katedralny. Jest to jeden z najczęściej odwiedzanych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie.

Głównym posiłkiem jest kolacja wigilijna Réveillon de Noël – spożywany w Wigilię / wczesny poranek Bożego Narodzenia po powrocie z nabożeństwa o północy. Kolacja wigilijna to sposób na uczczenie Bożego Narodzenia. Père Noël to francuski odpowiednik Świętego Mikołaja. Sama wymiana prezentami ma miejsce podczas Wigilii, chociaż dzieci często dostają prezenty od le Pere Noël w Boże Narodzenie rano. W Wigilię francuskie dzieci zostawiają przy kominku lub najczęściej pod choinką buty, kapcie – w nadziei, że Święty Mikołaj napełni je prezentami.

Dania bożonarodzeniowe we Francji to przede wszystkim pieczony indyk z kasztanami lub pieczona gęś, ostrygi, homara, dziczyzna i sery. Na deser zwykle je się biszkopt czekoladowy zwany bûche de Noël.

Święty Mikołaj, Babbo Natale


Włoskie Boże Narodzenie z Babbo Natale


Głównym symbolem świąt Bożego Narodzenia we Włoszech jest szopka bożonarodzeniowa. Pojawia się ona nie tylko w kościołach, na placach, ale także w domach. W Wigilię często nie spożywa się dań mięsnych, a czasem i rezygnuje z nabiału. Podczas włoskiej Wigilii je się lekki posiłek z owoców morza, po którym ludzie udają się na mszę o północy. Odpowiednikiem Św. Mikołaja we Włoszech jest Babbo Natale.

Wiele rodzin włoskich podtrzymuje tradycję wymieniania się prezentami 6 stycznia, czyli w Dzień Objawienia Pańskiego. Wesołych Świąt po włosku to Buon Natale. „Objawienie Pańskie jest również ważne we Włoszech. W noc Objawienia Pańskiego dzieci uważają, że starsza pani o imieniu „Befana” przynosi im prezenty. Historia o Befanie przynoszącej prezenty jest bardzo podobna do historii Babuszki . Dzieci układają przy kominku pończochy, aby Befana mogła je wypełnić. W niektórych częściach północnych Włoch Trzej Królowie mogą przynieść ci prezent zamiast Befany. W Boże Narodzenie „Babbo Natale” (Święty Mikołaj) może przynieść im drobne upominki, ale głównym dniem dawania prezentów jest Święto Trzech Króli.”

Islandia z 13 Mikołajami


Wesołych Świąt po islandzku to „Gleðileg Jól”. Boże Narodzenie na Islandii jest wyjątkowe. Nie tylko ze względu na gwarancję białych Świąt. Boże Narodzenie na Islandii trwa 26 dni, a dokładnie od 11 grudnia do 6 stycznia. Co ciekawe na Islandii nie ma jednego odpowiednika Świętego Mikołaja. Dlaczego? Bo na Islandii jest 13 Mikołajów, czyli Yule Lads. Właściwie tych 13 malutkich postaci przypomina elfy Świętego Mikołaja. Sezon bożonarodzeniowy rozpoczyna się na Islandii, gdy pierwszy bożonarodzeniowy Yule Lad przyjeżdża do miasta, czyli 13 dni przed Wigilią). Okres świąteczny kończy się natomiast, gdy ostatni Yule Lad opuszcza miasto (Wieczór Trzech Króli). „Zostawiają małe prezenty dla dzieci w butach umieszczonych na parapecie. Jeśli dzieci były niegrzeczne w tym dniu, mogą zostawić zgniły ziemniak lub małą wiadomość, która mówi im, że mają być dobre.”3 Owy ziemniak to odpowiednik naszej polskiej rózgi.

Tradycyjną potrawą islandzkiej Wigilii Yule Eve, która zaczyna się o godz. 18:00 jest Ptarmigan. Zwieńczeniem świątecznych dań jest Hangikjöt, czyli wędzona jagnięcina podawana z groszkiem i ziemniakami, duszona w sosie beszamelowym. Na Islandii dzieci otwierają prezenty po wieczornym posiłku na Aðfangadagur. Prezenty może również przynieść Jólasveinn (Jól Man). Ciekawym świątecznym zwyczajem na Islandii jest Jolabokaflod lub Jólabókaflóð, czyli tradycja dawania sobie książek. Obowiązkowe jest również na Święta nowe ubranie, w przeciwnym razie zje Cię świąteczny kot…

Świąteczne iluminacje bożonarodzeniowe na Islandii to nie tylko ozdoba, ale też sposób mieszkańców na walkę z ciemnymi nocami. W okresie świątecznym Islandia mieni się nieskończoną ilością lampek bożonarodzeniowych. Co równie ciekawe, ludzie zaczynają montować bożonarodzeniowe światełka już w październiku.

Wielka Brytania z Christmas Crackers


W okresie świątecznym większość miast i miasteczek jest ozdobiona iluminacjami i lampkami. Do dekoracji domów używany jest ostrokrzew, jemioła. Choinka jest elementem obowiązkowym, a niektórzy mieszkańcy wysp ozdabiają swój dom nawet dwoma drzewkami. Choinki w domach, jak i inne ozdoby świąteczne pojawiają się często jeszcze przed 1 grudnia. Popularne jest wieszanie świątecznych wieńców na drzwiach domów. To jeden dzień w roku, w którym głowa państwa – Królowa – przemawia do narodu. Przemówienie (bożonarodzeniowe orędzie) królowej oglądają corocznie w telewizji miliony Brytyjczyków.

Wigilia nie jest w Wielkiej Brytanii świętowana tak, jak ma to np. miejsce w Polsce. W Wigilię dzieci wieszają świąteczne skarpety w nadziei, że rano po przebudzeniu znajdą w niej drobne prezenty od Świętego Mikołaja (owoce, monety, słodycze). Niektórzy wieszają skarpety przy kominku. Tradycja skarpet wywodzi się prawdopodobnie z legendy o św. Mikołaju, który to zsunął się z komina w domu zubożałej rodziny i wiszące do wyschnięcia dziecięce skarpetki napełnił złotymi monetami.

„Christmas crackers” to kolejny symbol Świąt w Wielkiej Brytanii. To po prostu kartonowa rolka zawierająca niespodziankę, zapakowana w kolorowy papier, w sposób przypominający duży cukierek.

Tradycyjnie „Christmas crackers” zawierają koronę, banalny żart, małą zabawkę lub zagadkę, ale popularne są też krakersy luksusowe, zawierające perfumy, mini-mydła, czy nawet whiskey. Podczas otwierania krakersa (gdy krakers zostanie rozerwany przez dwie osoby) rozlega się charakterystyczny huk. „Każda osoba bierze koniec krakersa i ciągnie. Lub jeśli wokół stołu jest grupa, wszyscy krzyżują ramiona, aby wyciągnąć wszystkie krakersy naraz. Każdy trzyma swojego własnego krakersa w prawej ręce, a wolną lewą ręką wyciąga ciastko sąsiada.” Świąteczne krakersy to brytyjska tradycja z czasów epoki wiktoriańskiej. „Na początku lat pięćdziesiątych XIX wieku londyński cukiernik Tom Smith zaczął dodawać motto do swoich cukierków z migdałów, które sprzedawał zawinięte w skręcone papierowe opakowanie. Ponieważ wiele jego bon-bonów kupili mężczyźni, aby dać kobietom, wiele z jego mott było prostymi wierszami miłosnymi.”

25 grudnia w Wielkiej Brytanii to dzień dawania prezentów. Wielka Brytania jest jednym z niewielu krajów, w których to prezenty świąteczne otwierane są w sam dzień Bożego Narodzenia. Jeżeli Boże Narodzenie w Wielkiej Brytanii to obowiązkowo na stole musi pojawić się świąteczny pudding. Ukryta w środku moneta ma przynieść szczęście osobie, która ją znajdzie. Tradycyjną potrawą jest także indyk i mince pies. Mince pies to niezwykle popularne danie w Wielkiej Brytanii. Te kruche ciastka wypełnione owocami, często moczonymi w brandy i aromatyzowanymi cytrusami są szczególnie popularne w okresie Bożego Narodzenia. „W okresie Tudorów były prostokątne, w kształcie żłóbka i często miały na wieczku ciastko Jezusowe. Zostały wykonane z 13 składników, które miały reprezentować Jezusa i jego uczniów i wszystkie miały symboliczne znaczenie dla historii Bożego Narodzenia. Oprócz suszonych owoców, takich jak rodzynki, śliwki i figi, były wśród nich jagnięcina lub baranina, które miały reprezentować pasterzy, oraz przyprawy (cynamon, goździki i gałka muszkatołowa) dla Mędrców. Dopiero później, po reformacji, placek mielony przybrał okrągły kształt.”

Boxing Day to drugi dzień Bożego Narodzenia w Wielkiej Brytanii. Skąd taka nazwa? „Po pierwsze, dzień po Bożym Narodzeniu był dniem wolnym od pracy dla bogatych, którzy odwiedzali rodzinę, ponieważ byli potrzebni do pracy w Boże Narodzenie. Każdy służący otrzymywał pudełko z jedzeniem, bonusem i prezentami. Inna teoria głosi, że w epoce wiktoriańskiej kościoły często wystawiały parafianom skrzynkę do przekazywania pieniędzy. Zwyczajowo handlowcy zbierali „świąteczne pudełka” pieniędzy lub prezentów w pierwszy dzień powszedni po Bożym Narodzeniu jako podziękowanie za dobrą obsługę przez cały rok.” Obecnie Boxing Day kojarzony jest głównie z ogromnymi wyprzedażami i przecenami w sklepach. 26 grudnia to także czas na ofiarowanie prezentów sąsiadom, przyjaciołom.

„Co kraj, to obyczaj”


Jak rzecze przysłowie: „Co kraj, to obyczaj”. Tradycje świętowania Bożego Narodzenia, chociaż są różne, bez wątpienia łączy i symbolizuje je wszystkie wspólne przesłanie: nadzieja i jej moc.